کد مطلب:2792 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

در خصوص تاريخ شكل گيري تعزيه خواني و شبيه خواني توضيح دهيد.

شبيه خواني يا به اصطلاح عامه تعزيه خواني ، عبارت است از : مجسّم كردن و نمايش دادن شهادت جانسوز سرور شهيدان ، حسين بن علي(ع) و ياران فداكارش و يا يكي از حوادث مربوط به واقعة كربلا. اما اين كه از چه تاريخي در ايران مرسوم شد، برخي سابقة آن را در ايران به زمان حكومت صفويه، و برخي به حكومت زنديه و برخي به قاجار رسانده اند.

تعزيه به احتمال قوي به صورت هيأت فعلي خويش در پايان عصر صفوي پديد آمد و از همة سنت هاي كهن نقّالي و روضه خواني و فضائل و مناقب خواني و موسيقي مدد گرفت و تشكيلاتي محكم براي خود ترتيب داد و كارگردانان ورزيده ارادة آن را در دست گرفتند.[1]

شبيه خواني و تعزيه در عصر صفويه هنوز در ايران مرسوم نشده بود... برپايي نمايش تعزيه ظاهراً از زمان پادشاهي كريم خان زند در ايران معمول شده است... اين نوع عزاداري كه بيشتر جنبة عاميانه داشته و رواج آن در شهر هاي كوچك و قُرا و قصبات ايران بيشتر از شهر هاي بزرگ بوه است ... صورت سادة آن (شبيه سازي ) كه عنواني نداشته ، در عهد صفويه معمول بوده و بعد از سلسلة صفويه به صورت نمايش مذهبي روي صحنه آمده است.[2]

شبيه خواني ناطق ظاهراً در دورة ناصر الدين شاه رونقي به سزا يافت و شبيه خوان هاي زبردستي پيدا شدند . ظاهر آن كه مشاهدات شاه در سفرهاي خود او تئاترهاي اروپا در پيشرفت كار تعزيه و شبيه خواني بي تأثير نبوده است.

پي نوشت ها :

1 - فصلنامة هنر، ش 2، نقل از فرهنگ عاشورا، جواد محدثي ، ص 15 و 116.

2 - همان، ص 116.